Hiện nay cây ngô trên toàn huyện đang trong giai đoạn 7-8 lá, chuẩn bị vào giai đoạn xoáy nõn, trỗ cờ phun râu...Ở giai đoạn này bà con cần lưu ý một số loại sâu bệnh hại chính sau:
1. Sâu đục thân ngô
*Triệu chứng gây hại:
- Sâu đục thân xuất hiện quanh năm nhưng phá hại mạnh nhất ở giai đoạn trỗ cờ phun râu, đóng bắp.
- Sâu non nở ra ăn thủng lá nõn, hay ăn vào bao cờ, cuống cờ làm cờ gãy gục, hoa phấn khô héo, không tung phấn được. Sâu từ tuổi 3 trở lên đục phá vào thân làm cây chậm phát triển, thậm chí ngừng phát triển. Khi cây lớn, sâu đục trong thân để lại phân ở đường đục. Thân ngô bị đục ít khi chết. Nếu gặp gió to có thể bị gẫy ngang. Bắp bị sâu đục lúc còn nhỏ bị gẫy non, không lớn lên được. Bắp ngô non có thể bị đục từ cuống bắp vào thân bắp, nếu bắp đã cứng thì sâu đục từ đầu bắp đến giữa bắp làm ảnh hưởng lớn đến năng suất, sản lượng ngô.
* Biện pháp phòng trừ:
- Cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM để phòng trừ sâu đục thân ngô. Khi thấy sâu xuất hiện ta có thể rắc Visumit 5DP, 50EC; Vifu-super 5GR lên ngọn cây ngô hoặc vào nách lá.
- Sử dụng thuốc trừ sâu để phun vào lúc sâu non nở rộ, các thuốc có thể sử dụng là: Virtako® 40 WG; Forsan 60 EC; …phun đậm lên mặt lá ngô và bắp ngô để phun hoặc rắc vào gốc cây ngô khi cần thiết.
2. Sâu keo mùa thu:
* Triệu chứng gây hại:
- Sâu keo mùa thu gây hại ở hầu hết các giai đoạn sinh trưởng của cây ngô, đặc biệt gây hại nặng từ giai đoạn: Cây con - xoáy nõn.
-Sâu non tuổi 1, đầu tuổi 2 ăn biểu bì của lá non – lá bánh tẻ tạo thành các vết trắng nhỏ li ti, khi sâu lớn dần tạo ra vết hại cũng lớn hơn hoặc liên kết tạo thành hình chữ nhật màu trắng đặc trưng. Từ tuổi 3 sâu non ăn khuyết lá, bẹ lá tạo thành các lỗ lớn như “cửa sổ”; từ giai đoạn trỗ cờ, phun râu, sâu non ăn râu, cờ ngô và chui vào bắp gây hại.
* Biện pháp phòng trừ:
- Để phòng trừ hiệu quả sâu keo mùa thu, bà con cần áp dụng biện pháp tổng hợp IPM, vệ sinh đồng ruộng, chăm sóc cây ngô con khỏe mạnh, Luân canh ngô – lúa nước ngay sau vụ ngô để diệt nhộng trong đất.
- Khi mật độ sâu trên 2 con/m2 sử dụng một số loại thuốc bảo vệ thực vật đặc hiệu pha và phun theo hướng dẫn trên vỏ bao bì,
ví dụ như: Match 050EC; Radiant 60SC; Voliam targo 063SC; Ammate 150SC; Clever 150SC; Sunset 300WG ;... phun vào giai đoạn con non (tuổi 1,2), phun lần 2 cách nhau 7 - 10 ngày.
3. Bệnh khô vằn
* Triệu chứng gây hại:
- Bệnh hại trên các bộ phận phiến lá, bẹ lá, thân và bắp ngô tạo ra các vết lớn màu xám tro, loang lổ đốm vằn da hổ, hình dạng bất định như dạng đám mây.
- Vết bệnh lan từ các bộ phận phận phía gốc cây lên tới áo bắp và bắp ngô, bông cờ làm cây, lá vàng tàn lụi, khô chết. Vết bệnh khô vằn cũng tương tự như vết khô vằn hại lúa.
- Nấm bệnh khô vằn có thể gây hại cho ngô từ khi mới nảy mầm đến khi thu hoạch. Ngô bị nhiễm bệnh trong giai đoạn mầm thường còi cọc và vàng. Song biểu hiện rõ và nặng của bệnh là ở giai đoạn cây ngô trổ cờ đến làm hạt.
- Khi trời ẩm ướt trên mặt vết bệnh phủ lớp sợi nấm màu trắng và những hạch nấm xốp khi còn non có màu trắng, khi già chuyển màu nâu. Hạch nấm là nguồn lây nhiễm của nấm bệnh. Bệnh làm giảm năng suất và cây bị bệnh nặng hạt ngô sẽ bị lép.
* Biện pháp phòng trừ:
-Lựa chọn các giống có khả năng kháng bệnh để trồng. Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh. Cày ải hoặc ngâm dần để diệt hạch nấm.
-Xử lý hạt giống bằng thuốc Rovral (2g/10kg hạt giống) trước khi gieo.
Ruộng ngô bị bệnh giai đoạn cây ngô đã lớn: làm sạch cỏ, bóc sạch bẹ và lá bị bệnh đem tiêu hủy.
-Dùng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma ủ với phân chuồng bón cho ngô với lượng 80-100 kg/ha (3 - 4 kg/sào Bắc bộ) để phòng bệnh.
Khi cây ngô bị bệnh dùng một số những loại thuốc để phòng chống như: Validacin 3% hoặc Anvil 5SC…
4. Bệnh đốm lá nhỏ
* Triệu chứng:
- Bệnh gây hại chủ yếu ở phiến lá, bẹ lá và hạt. Bệnh gây hại từ khi cây có 2 - 3 lá cho đến hết thời kỳ sinh trưởng của cây. Vết bệnh lúc đầu là những chấm nhỏ, như mũi kim, hơi vàng sau đó lớn rộng thành hình tròn, hoặc hình bầu dục nhỏ, kích thước vết bệnh khoảng 5 - 6 x 1,5mm.
- Vết bệnh màu nâu, hoặc ở giữa hơi xám, có viền màu nâu đỏ, nhiều khi vết bệnh có màu quầng vàng. Nhiều vết bệnh liên kết với nhau thành đám lớn làm tổn thương lá và giảm quang hợp ảnh hưởng đến năng suất ngô.
* Biện pháp phòng trừ:
- Sử dụng giống ngô có khả năng chống chịu bệnh, dùng hạt giống sạch bệnh.
- Xử lý hạt giống bằng Rovrral (2g/ 10kg hạt).
- Những vùng thường bị bệnh nặng nên luân canh với các cây không phải là ký chủ của bệnh.
- Chăm sóc tốt làm cho cây khỏe tăng cường khả năng chống bệnh.
- Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh đem tiêu hủy và tạo độ thông thoáng cho ruộng ngô.
- Phun các loại thuốc Tilt 250ND và Anvil 5SC nồng độ 0,1% để phòng trừ bệnh trên đồng ruộng.
Chú ý: Bà con cần sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng nồng độ, đúng lúc và đúng cách); thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau khi sử dụng đúng nơi quy định.
Quang Hải - Trạm Trồng trọt & BVTV